Makaleler gerek gazetelerde gerek dergilerde gerekse web sitelerde yayımlanır bu noktada nasıl davranmak gerekir ve makale nasıl yazılmalıdır?
Makale; bilimsel alanda, fen bilimleri konusunda, siyasal anlamda, ekonomik bilgiler anlamında, teknoloji konularında ve toplumsal alanda hem açıklayıcı hemde yapıcı yorumları taşıyan gazete, dergi ve internet yazılarıdır. Bu yazılarda genel itibari ile kişiler kendi görüşlerini yansıtmaktadır. Yazar veya editör daha önce belirlemiş olduğu konular hakkında olumlu olan veya eleştirisel anlamda yazıları ele alabilir. Bununla birlikte önerilerde bulunabilir, bir şeyi yada firmayı tanıtabilir bilgilendirme yapabilir.
Makale yazan kişiler ve editörler yazdıkları makalelerde genel itibari ile toplumsal konuları, politik olayları, teknoloji, bilimsel çalışmaları, din, dil, kültür gibi etkileşimleri ele alarak olumlu veya diğer şekilde olumsuz eleştiri ve önerilerini okuyuculara sunar.
Bu anlamda hemen hemen herkes makale yazabilmek ister fakat makale nasıl yazılır? Diye sorulduğunda ise pek bir cevap alınamaz.
Makale Yazabilmek İçin Ne Gereklidir?
Sizde eğer bir makale yazabilmek istiyorsanız o halde yazımızı baştan sona kadar okumanızı ve herhangi bir yeri atlamamanızı istiyoruz. Kimine göre bu bir hobi olsa da bir süre sonra maddi bir kazanca dönüşebilir ve internet sitesinde, blogta, dergide hatta gazetede yazarlığa başlayabilirsiniz.
Yazı hazırlarken;
- Okuyucular tarafından ilgi çekebilen makale konularını seçmek
- İnternette bir araştırma yapıp hangi kelimeler kullanılarak arama yapılmış bu noktada bir fikriniz olmalı ve makalenizde bunları kullanabilmelisiniz bununla birlikte etkili ve akıcı bir yazı hazırlayabilmek için makale yazabilme kurallarını bilmeniz gerekmektedir.
Bu noktada internette yapacağınız bir araştırma sonucunda binlerce faydalı içeriğe ulaşabilirsiniz yeter ki araştırma kültürünüz olsun. Bu anlamda işe başlarken istekli ve cesur olmalısınız. Hata yapmaktan korkmamalısınız, kötü makale yazacağım diye yazmaktan çekinmeyin. Başarı denemek ile gelmektedir. Bu anlamda bir deneme yapmazsanız kendinizi test edemezsiniz.
Makale yazmaya başlayınca neler yapmalısınız konusunda aşağıda bilgilendirici bir yazı hazırladık ve bu yazıda da makale yazabilmenin ince noktaları ele aldık. Bu noktada yazıyı okuyunca yazıyı dikkatlice anlamaya çalışın ve değişik tarzlarda okumaya başlayın.
Makale Neden Yazılmalıdır?
Durumlara göre değişse de gazete, dergi, blog, internet sitelerinde makale yazmak;
- Sizi ilgili olduğunuz alanda bir uzman haline getirecektir.
- Evinizden veya ofisinizden internet sitelerine veya blog sitelerine makaleler göndererek ya da kendi sitelerinizde yayımlayarak para kazanıp bütçe oluşturabilirsiniz.
- Bu anlamda iyi ve kaliteli bir makale yazarak kendinizi, firmanızı veya sitenizin tanıtımını yapabilirsiniz.
- Yazınızı okuyan kişiler yazınızı çok beğenir ve abone olabilir hemen hemen her yerden arkadaşlıklar kurabilirsiniz.
- Web siteniz var ise ve buna her gün düzenli olarak kaliteli içerik girmeniz sitenizi güncel hale getirecektir.
- Çok okunan makaleler aynı zamanda konuşma yeteneğinizin de geliştiğinin bir anlamda özetidir.
- Web sitelerinin organik ziyaretçi çekebilme noktasında en önemli araçlardan biri olan makaleler sitenizin Hit sayısını da ciddi oranda arttıracaktır.
- Web sitenizde organik ziyaretçi oranı artarsa eğer bu noktada geliriniz de artacak ve bütçenize ciddi bir destek sağlayabilirsiniz.
- Makale yazımı konusunda gerçekten uzmanlaşır ve bu alanda profesyonelleşirseniz eğer o zaman reklamlara herhangi bir masraf yapmadan yüzlerce ziyaretçiyi sitenize çekebilirsiniz.
- Makale demek, web siteleri için itici güç demektir.
- Web siteleriniz’de bulunan sayfalara link vererek arama motorlarını memnun edebilirsiniz ve başta Google olmak üzere diğer arama motorlarındaki sıralamanızı yükseltebilirsiniz. İlk sayfalarda bulunan web sitelerin ziyaretçileri daha fazla olmaktadır.
- Makale içinde bulunan reklamlara tıklamamalısınız.
Makaleyi Planlama
Eğer dakikada 80 kelimelik bir yazı dahi hazırlayabiliyor olsanız ve bu alanda oldukça uzman olsanız bile yine de makaleyi yazarken okuyucuyu düşünmeli ve faydalı olmasını temel almalısınız ve bu anlamda kaliteli bir makale yazabilmek için yarım saatten fazla şekilde düşünmelisiniz.
Kimi zaman günlerce belki haftalarca yazacağınız makale üzerine düşünmeli, araştırma yapmalı, düşünmeli ve yeni ilgi çekici konular bulabilmelisiniz.
Günümüzde internette oldukça fazla yazı yazabilirsiniz ancak bunlar pek bir fayda sağlamayacaktır. Bilimsel bir dayanağı olmayan, bir planlama ile hazırlanmamış, genel itibari ile kopyala yapıştır ile hazırlanmış makaleler okuyucuların dikkatini çekmez ve pek bir fayda görülmez. Bu tarz yazılar hazırlayarak günde 5 makale girmeniz size faydadan çok zarar getirecektir. Yazıyı hazırladığınız zaman makaleniz üzerine düşünüp, araştırma yapıp kafa yorarak hazırladığınız zaman bunun mükâfatını göreceksiniz. Eğer internet üzerinden para kazanabilmek istiyorsanız o halde size şunu söyleyelim makale bu işin kralıdır.
Konu Seçimi
Şunu aklınızdan çıkarmayın kaliteli yazarlar yazacakları yazı süresinin yarısından çoğunu yazacakları konu üzere düşünmekle geçirmektedirler. Yazarlar için söylenmiş bir söz vardır. “Yazar için eğlenceli olmayan, okuyucu için de eğlenceli değildir.” Bu kurala uyarak yazı hazırlarsanız fayda göreceksiniz. Bu anlamda hangi konuda yazacağınız oldukça büyük bir öneme sahiptir. Yazdığınız yazıyı ilk olarak siz sevmeli ve beğenmelisiniz daha sonra okuyucuların beğenmesini beklemelisiniz. Bir makaleyi yazarken ondan sıkılırsanız, makaleyi yazarken zorlanıp boğulursanız aynı şeyi okuyucular da hissedecektir.
- Kafanızda makale konusu olarak fikirler varsa bunu bir kâğıda dökün, daha sonra ise kâğıda döktüğünüz konular üzerine düşünün ve makale içinde alt başlıklar oluşturun.
- Düşündüğünüz ve karar kıldığınız konular ile alakalı olarak daha önce makaleler yazıldıysa da bu sizi yıldırmasın. Makalenizi yazın ve yayımlayın.
- Makale yazarken ilk olarak hedefinizde belirli bir okuyucu kitlesi oluşturmalı ve ona yönelik olarak yazı hazırlamalısınızdır. Bu noktada böyle bir örnek verelim yani ABD’deki kaplumbağalar bizim toplumumuzu ilgilendirmezken, Akdeniz sahilindeki Karetta Karetta kaplumbağaları daha fazla dikkat çeker. Bu sizin için daha iyi bir tercih olacaktır.
- Makaleyi yazarken kendinize sık sık şu soruları sorunuz; Yazdığınız makale hakkında bilgi sahibi misiniz? Herhangi bir araştırma yapmadan veya az bir araştırma ile makaleyi yazabilir misiniz? Yazacağınız konu ile alakalı olarak bir uzmandan yardım almanız gerekecek mi?
Makale Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler?
Makaleniz en az 6 aylık bir güncelliğe sahip olmalıdır. Örnek olarak birkaç başlık ele alalım.
- Nasıl Kilo Verilir?
- Hızlı okuyabilmek için neler yapılır?
- En çok iş bulabilen meslekler Nelerdir?
- Çiçeklerin Bakımı Nasıl Olmalıdır?
- Pazarlamadaki en etkili yöntemler
Gibi güncelliğini koruyan başlıklar seçerek daha iyi sonuçlar elde edebilirsiniz.
Makaleyi Kimler Okuyacak?
Yazacağınız makalenin konusu olarak;
- Bu alanda hiçbir bilgiye sahip olmayan kişiler
- Orta seviyede ya da az bilgiye sahip olan kişiler
- Bu alanda oldukça fazla birikime sahip olan kişiler olabilir. Buna en başta karar verebilmeli ve makalenizi ona göre hazırlamalısınız. Şunu aklınızdan çıkarmayın ve bilimsel makalelerin herkes tarafından okunmayacağını bilmelisiniz.
Bir örnek verelim:
- Kanser tedavisi yöntemleri ile alakalı olarak hazırlamış olduğunuz makale sıradan insanlar tarafından yani herkes tarafından okunmayacaktır ancak bu noktada hastalıkla savaşan kişiler tarafından okunacaktır ve fayda sağlanması düşünülecektir.
- Muhabbet kuşu bakımı gibi bir makale üzerine yazı hazırlıyorsanız bu makale özellikle muhabbet kuşu besleyenler tarafından okunacaktır ve bütün bir okuyucu kitlesine hitap edebilir.
Makalenin Uzunluğu Ne Kadar Olmalıdır?
Bundan yıllar önce webmasterlar arasında bir makale yazısı 500 kelimeyi geçmemeli ve 150 kilemden az olmamalı gibi bir kural vardı. Onlara göre uzun olan makaleler okuyucuyu sıktığı için pek tercih edilmemektedir. Günümüzde ise işler tam tersine döndü ve yazılar minimum 300 kelime haline geldi. Google da buna dikkat ederek uzun makaleleri okuyucu açısından faydalı bulmakta ve uzun makaleleri daha üst sıralara yerleştirmektedir. En çok tercih edilen makaleler ise genel itibari ile 1800 kelimelik makaleler olmaktadır.
Uzun makaleler yazmaya özen gösterin
Amerika’da yapılan bir araştırma sonucunda 1 milyon ziyaretçi baz alındı ve araştırma sonucunda şu gözlemlendi: Google arama sonucunda ilk sayfalarda yer alan yazılar ortalama olarak 1890 kelimelik makalelerden oluşmaktadır.
Uzun olan makaleler neden önemlidir? İlk olarak şunu belirtelim uzun makaleler Google gözünde kullanıcılara faydalı olan makalelerdir ve Google da bu tür yazıları oldukça sevmektedir. Ancak herşey bundan ibaret değildir.
Ayrıntılı şekilde hazırlanmış olan içerikler ziyaretçilere içeriği paylaşmaya yönlendirmektedir. Genel olarak ziyaretçiler beğendikleri yazıları paylaşma güdümü içindedirler. Yine Amerika’daki Pennsylvaina Üniversitesi’nde görev yapan DR. Jonah Berger okuyucunun hoşuna giden yazılar insanları %30 oranında daha fazla paylaşmaya yönlendirmektedir.
Makaleler arasındaki paragrafların 300 kelimeden kısa olmasına dikkat etmeniz iyi olacaktır. Bu noktada gerekirse yazınıza alt başlıklar da üretebilirsiniz. Şunu unutmamanız gerekmektedir. Başta Google olmak üzere diğer arama motorlar başlık ve alt başlıklara önem vermektedir. Alt başlıklar kullanarak arama motorlarındaki sıralamanızı yükseltebilirsiniz.
Cümlelerinizin kısa net olmasına dikkat edin ve cümlelerinizi dolanarak uzatmamaya çalışın. Aktif cümleleri kullanmaya özen gösterin.
Makaleyi yazarken dikkat edeceğiniz durumlar nelerdir?
- Hükümete ait olan veya devlet ile bağlantılı olan web siteleri;
- Dünyaca bilinen ve artık marka olan web siteleri
- Üniversitelerin web siteleri güvenilir birer kaynak olabilir.
Makale yazarken nerelerden faydalanılabilir?
Alanında kaliteli ve uzman bir makale yazabilmek için detaylı bir araştırma yapmalısınız. Bundan sonra ise yazıyı hazırlarken acele etmeden, sabırlı bir şekilde hazırlamak gerekir. Yazıya başlamadan önce konu ile alakalı olarak iyi bir araştırma yapılmalıdır. Tüm kaynaklardan yararlanmaya çalışın. Makale yazabilmek için faydalanabileceğiniz;
- Dosya ve dokümanları
- İnternet sitelerini
- Başvurabileceğiniz uzman kişileri bir kağıda not edin.
Taslak yapı
Makale Başlığı
Makale başlığını genel olarak sona bırakın ve yazdığınız makale içinde bulunan etkili bir cümleden seçebilir veya makaleyi açıklayan yerlerden başlığı seçebilirsiniz. Seçeceğiniz başlık ise konuya uygun, okuyucunun ilgisini çekebilecek, merak uyandıran ve ilginç bir hava veren türde olmalıdır.
Makalenin Girişi
Makaleye ait olan görüş, fikir, iddia, çalışma hakkında giriş bölümünde ayrıntılar verilmemeli ve okuyucuya sunulmalıdır. Bu bölüm aslında yazının en kısa bölümüdür ve makalenin uzunluğuna oranla 2 paragrafı geçmemelidir. Bu kısımda konunun detaylarından ziyade hatları üzerinde durulmalıdır.
Yazı ile alakalı olarak ana konu ve ana konu açıklamaları ve buna uygun olarak alt konular hakkında bilgilerin nasıl olduğu belirtilmelidir bu şekilde okuyucu kısmen konu içine çekilmelidir. Alt konular ise 5-6 kadar olsa yeterlidir. Şöyle bir örnek verebiliriz. Mesela yazınızın konusu “Powerpoint sunumu nasıl yapılır?” ile alakalı olarak bir yazı yazdığınızda giriş bölümünde “İyi bir sunum en iyi işin başlangıcıdır ve sizde başarılı olmak istiyorsanız o halde iyi bir sunum yapabilmelisiniz. Bu noktada sunumu daha kaliteli yapabilmeniz için Powerpoint programını iyi bir şekilde kullanabilmelisiniz.”
Makalenin Gelişme Bölümü
Makaleyi bir ağaç olarak düşünürsek eğer gelişme bölümü makalenin gövdesini oluşturmaktadır. Bu bölümde yazınızın ana konusu ve ana konuyu açıklayan alt konular ayrı ayrı paragraflar haline ele alınır. Bu bölümde bir diğer önemli olan şey ise paragraflar arası geçişlerdir. Geçişler de birbiri ile uyumlu halde olmalıdır ve geçişler sırasında zorluk yaşanmamalıdır.
- Makalenin giriş bölümü yazarın kendi fikir, görüş ve tezlerini savunduğu, anlattığı bölümdür. Okuyucuya sunulan bilginin netliği karşılaştırmalar kullanılarak, sayılardan faydalanılarak ve örnekler verilerek açıklanmaya çalışır.
- Makalenin gelişme bölümünde okuyucuya sunulan ana konu ve okuyucunun daha iyi anlayabilmesi için oluşturulan alt konular birbiri ile uyum halinde olmalıdır. Örnek olarak yine “Powerpoint sunumu teknikleri” başlığını ele alalım
“tema kısmı sunumun aslında görsel etkinliğini arttırmaktadır. Kötü tasarlanmış olan bir vitrinde kaliteli ürünleri satmanız oldukça zordur. Sunulacak olan içerik her ne olursa olsun, slaytın teması uygun olmalıdır. Aksi halde sunumunuz pek anlaşılmayabilir. Sizi dinleyen kişiler üzerinde bir etkiniz de olmaz. Şu konu oldukça önemlidir tema üzerinde kullanacağınız yazılar tema ile zıt renklere sahip olmalıdır. Birbirine yakın ve karışık renkler yazının okunmasını oldukça zorlaştırabilir ve okuyucuyu sıkmaya başlar. Buna benzer olarak siyah renkli bir tema kullanacaksanız ve mavi renkli bir yazı seçtiyseniz buda dinleyiciler tarafından beğenilmez. Sunumu hazırlarken dikkate almanız gereken bir diğer nokta ise animasyon kısmıdır.
Sunum ile vurgulamak istediğiniz olayı animasyonlar ile daha rahat şekilde belirtebilirsiniz. Uygun koşul ve zamanda kullanacağınız animasyonlar sayesinde sunumunuz daha canlı hale gelecektir. Ayrıca sizi izleyen ve dinleyen kişiler animasyonlar ile sunumunuza odaklanmaya başlar. Ancak fazla bir şekilde animasyon kullanırsanız asıl odaklanılması gereken noktayı kaçırabilirsiniz. Bir diğer problem ise fazla animasyon kullanılırsa eğer slaytınız ağırlaşmaya geçişler yavaşlamaya başlar. Ayrıca çıktılarda da animasyon görünmez. Animasyonları sadece odaklanılması istenilen noktalara kullanmanızı tavsiye ederiz. ”
Makalenin Sonuç Kısmı
Makalenin sonuç kısmı bir bakıma tüm makaleye ait özet kısmı olarak da değerlendirebiliriz. Giriş bölümünde öne sunduğunuz öneri, fikir ve açıklamaları sonuç bölümünde bir kez daha ele alırsınız. Sonuç kısmında yazınızı okuyan kişilerin üzerindeki baskınlığınızı arttırmaya çalışırsınız. Eğer bu anlamda bir başarı sağlayabilirseniz o halde okurlar yazınızdan faydalanmış olacak ve yazınızı bir yerlere not edeceklerdir sonraki yazılarınızı da okuyacaklardır. Buda web sitesi anlamında da oldukça istenen ve beklenen bir sonuç olur ve ziyaretçi sayınızın artmasıyla beraber sıralamanız da yükselmeye başlar.
Eel alınan konu hakkında artık bir sonuca varılmıştır ve konunun ana kısmını oluşturan bölüm ise bir bakıma sonuç kısmıdır. Bu kısımda yazar savunduğu tüm fikir, görüş ve açıklamaları artık bir sonuca ulaştırmaya çalışır ve sonucu vurgulamaya başlar. Yine “Powerpoint sunum teknikleri” üzerinden bir örnek vererek açıklayalım
“Bu yazımızda Powerpoint kullanılarak oluşturulan sunumlarda temaların nasıl seçilmesi gerektiği, animasyonların dinleyici tarafından nasıl karşılandığı ve birçok başka konu ele alındı. Power Point programı sizleri özellikle çok sık sunum yapan kişilerin daha iyi ve kaliteli sunum yapabilecekleri bir programdır. Bu noktada yazımızı okuyan değerli ziyaretçilerin bu alandaki yorumları bizim diğer çalışmalarımıza da bir yön verecektir”
Burada açıkladığımız şey makalelerin sonuç kısımları ziyaretçilerin ilgisini çekip ilk başlarda kontrol ettiği kısımlardandır. Sonuç kısmı ne kadar iyi olursa o derece etkili bir makale olmuş olur.
Anahtar kelime seçimi
Özellikle son bir yılda çoğu makale yazarı yazılarındaki kaliteden, okuyucuya faydasından, akıcılıktan ve içerikten ziyade makale içindeki anahtar kelimelere odaklanmaktadır. Evet, bu önemli bir noktadır çünkü başta Google olmak üzere diğer arama motorları anahtar kelimelere büyük bir önem vermektedir ancak bu makaleleri anahtar kelime kullanabilmek için yazma gereksinimi oluşturmamalıdır. Bu noktada sadece anahtar kelimeleri temel alıp makale yazan kişiler çoğu zaman bu alanda başarısız olmaktadırlar.
Yapmacık, sahte ve kalitesiz anahtar kelimeleri önemseyip buna öncelik olarak makale yazmanız durumunda okuyucular da bundan hoşlanmayacaktır. Bu noktada zaten kaliteli bir makale içinde en önemli anahtar kelimeler ister istemez kullanılmaktadır. Bu bağlamda doğal olmanız yeterlidir. Kendinizi sınırlamadan doğal, yapaylıktan uzak, sadece konu odaklı makaleler yazmaya çalışın.
Anahtar Kelime
Makalenizde kullanmış olduğunuz anahtar kelimeler kesinlikle ya italik, ya altı çizili ya da kalın şekilde kullanılmalıdır. Bu Google örümcekleri tarafından bir makalenin daha kolay taranmasını ve anahtar kelimeleri daha kolay bulmasını sağlar. Makalenizde aşırı derecede anahtar kelime kullanmayın ve anahtar kelime yoğunluğuna dikkat etmelisiniz. Bir makalede anahtar kelime yoğunluğu en fazla % oranında olmalıdır. Bu sadece bir öneridir. Arama motorlarının böyle bir açıklaması bulunmamaktadır.
Google’da veya diğer arama motorlarında üst sıralara yükselmek veya daha kolay bulunabilmek adına makalenizdeki anahtar kelimeleri arttırmayın. Arama motorları ve Google bu taktiği fark ettiği anda sizi spam durumuna düşürebilir ve asla hedefinize ulaşamayabilirsiniz. %’lük bir oran oldukça idealdir ve makale içinde bunu yayabilirsiniz. Makaleniz içinde görsel içerikler de kullanabilirsiniz hepsinin faydası vardır.
Türde Anahtar Kelime Vardır
- Esas olan anahtar kelimeler
Direk ve doğrudan makale ile alakalı olan ve makalenin ana gövdesini oluşturan anahtar kelimelerdir. Eğer sigorta ile alakalı olarak bir yazı hazırlıyorsanız o halde anahtar kelimeler şunlar olabilir “sigorta, sigortacı, sigortacılık”
- Destekleyici olan anahtar kelimeler
Genel olarak biden fazla kelimeden oluşan anahtar kelimelere destekleyici anahtar kelimeler denilir. “garantili sigorta, taşıt sigortası, ucuz sigorta”
- Dolaylı olarak kullanılan anahtar kelimeler
Diyelim ki sigorta ile alakalı olan bir makale hazırlıyorsunuz. Sigorta ile alakalı olan direk anahtar kelimeleri, destekleyici olan anahtar kelimeleri kullandınız. Ancak sigorta ile alakalı olarak dolaylı şekilde de olsa anahtar kelimeler kullanılabilir “kredili konutlar, kredili araba alımı, kredili mobilya” gibi dolaylı olan anahtar kelimeler kullanarak makaleyi daha fazla kişiye ulaştırabilirsiniz.
Son Düzenlemeler
Makalenin tüm yazı kısmı bittikten sonra imla ve yazım hatalarını bilgisayarınızda kontrol edin. Daha sonra ise:
- Makale içinde gereksiz olan, açıklanamayan, kafa karıştırıcı olan cümle ve bilgileri siliniz.
- Ana konuyu düşünerek makalenizi inceleyin ve okuyucuya vermek istediğiniz mesajı düşünün
- Eğer araştırma yapmanız gerekliyse o halde araştırma yapın
- Makalenin doyurucu, akılda kalıcı olduğunu inceleyin ve bunun test edin